سنگینیِ سبکیِ هستی

توما این ضرب‌المثل آلمانی را با خود زمزمه می‌کرد: یک بار حساب نیست، یک بار چون هیچ است. فقط یک بار زندگی کردن مانند هرگز زندگی نکردن است. * 

منهم گمان می‌کنم یک‌بار زندگی کردن به هیچ وجه کافی نیست. بین خودمان بماند؛ وقتی خوب فکر می‌کنم،  انگار ما بارها زندگی کرده‌ایم. مثل حس من زمانِ قدم زدن در کوچه های یزد. انگار د ر آن سرداب‌ها در کنار خانواده‌ای خندیده بودم و زیر بادگیری چرخیده بودم. انگار بوی کاهگل و نسیم ملایم را بسیار سال پیش با خود به یادگار برده بودم. انگار در آن کوچه زاده شده ، بزرگ شده و مرده بودم.

* بار هستی - میلان کوندرا